Basketbal
| Basketbal | |
| |
| Aangesloten bij | |
| Wereldbond | FIBA |
| Europese bond | FIBA Europe |
| Olympisch comité | NOC*NSF |
| Nationale bond | Nederlandse Basketball Bond |
| Website https://www.basketball.nl/ | |
Portaal  Sport
| |
Basketbal is een sport die gespeeld wordt door twee ploegen van vijf spelers. Zo'n team kan bestaan uit alleen maar jongens of meisjes of door elkaar. Het doel is om te scoren in de basket van de tegenstander en te zorgen dat de tegenstander de bal niet krijgt of kan scoren.
Bij basketbal moet je broek ongeveer tot aan je knieën zitten en je shirt tot ongeveer aan je bovenbeen.
Geschiedenis
Basketbal is één van de weinige sporten die uit het niets werd bedacht. Dat gebeurde in 1891 door James Naismith, een sportleraar. Hij wilde een sport bedenken die in de wintermaanden buiten gespeeld kon worden. Veel mensen vonden zijn nieuwe sport (basketbal) leuk en het verspreidde zich snel over de hele Verenigde Staten. Er ontstonden in heel Amerika professionele ploegen. Het was eerst nog maar een rommelige sport. De wedstrijden waren meestal in schuren of danszalen. Dat veranderde later.
Basketbal stond voor het eerst in het programma van de Olympische Spelen in 1936. De Verenigde Staten is (bijna) altijd het beste land geweest. Sinds 1950 worden er voor de mannen wereldkampioenschappen georganiseerd. Ook hier zijn de beste spelers uit de Verenigde Staten, Joegoslavië en de Sovjet-Unie. Ook in het vrouwenbasketbal zijn de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie heel lang de beste ploegen geweest.
Het veld
Het veld waar de mensen basketbal op spelen heet een basketbalveld. Het is een rechthoekig veld met aan elk uiteinde een basket (een soort goal). Als je binnen speelt is de ondergrond meestal van hardhout (meestal eikenhout). Als je buiten speelt is het meestal asfalt. De grote van het veld is volgens de NBA 94 feet lang en 50 feet breed. Maar een FIBA-veld is 28 bij 15 meter (26 bij 14 meter kan ook voorkomen). Dat is een iets kleiner veld. De baskets hangen 3,05 meter hoog (bij jeugdwedstrijden hangen ze maar op 2,60 meter). De baskets staan 1,575 meter vóór de achterlijn. De netje waar je in moet gooien is 0,45 meter breed en het bord is 1,80 meter breed. Op het veld zijn verder nog twee zij- en achterlijnen. Er is ook nog een vrijeworplijn, die zit op 5,60 meter afstand van de achterlijn. Er is ook nog een cirkel om de basket heen, die noem je de bucket.
Regels
Spelers en wisselen
In de originele regels van Naismith stond niet hoeveel spelers er in het veld moesten staan. In 1900 werd het normaal dat er 5 spelers in het veld stonden. Iedere speler mocht steeds gewisseld worden, behalve als hij 5 fouten had gemaakt. Vanaf 1921 mocht iedere speler maar 2 keer gewisseld worden, vanaf 1934 mocht je 3 keer gewisseld worden. Vanaf 1945 mocht iedere speler zo vaak wisselen als het maar kon. Het is verboden (voor de coach) om de spelers te coachen onder de wedstrijd. Maar vanaf 1949 kun je een time-uit krijgen en dan kun je diegene coachen.
Tijd
De eerste tijdslimiet kwam in 1933. Een team moest binnen 10 seconden over de middenlijn komen als ze in balbezit waren. In 2000 veranderde de FIBA het is 8 seconden. Een jaar later deed de NBA dat ook. In 1936 kwam de driesecondenregel. Van die regel mochten aanvallende spelers niet langer dan 3 seconden in de bucket blijven. De regels was ervoor bedoeld dat de (grote) spelers niet met elkaar gingen stoeien/vechten onder de basket. Nu vinden ze hem vooral handig omdat spelers de bal niet té dicht bij de basket kunnen opwachten.
In 1954 werd er de schotklok toegevoegd bij de NBA. Het team dat de bal had moest een keer proberen te scoren in 24 seconden. Als de bal de ring aanraakt of de andere team pakt de bal af, dan wordt de schotklok opnieuw op 24 seconden gezet. Maar als dat niet zo is, heeft de speler (of het hele team) een overtreding gemaakt en gaat de bal naar het andere team. Twee jaar later maakte de FIBA ook zo'n regel maar dan met 30 seconden tijd. Vanaf 2000 gebruikt de FIBA dezelfde 24-secondenregel als de NBA. Als de bal nog onderweg was naar de ring, maar de 24 seconden waren al over, was dat toch een overtreding. Vanaf 2003 hebben ze dit veranderd, maar dan moest de bal wel de ring raken. Anders was het nog steeds een overtreding. Er zijn 4 manieren om opnieuw 24 seconden te krijgen:
- Als de bal de ring raakt
- Als de tegenpartij de bal krijgt
- Als er een overtreding wordt gemaakt
- Als de bal met de voet wordt geraakt
Overtredingen en vrije worpen
Pas in 1909 mocht je (wel maar een keer) dribbelen met de bal. Daarvoor mocht je maar één keer stuiteren en daarna mocht je niet eens op de basket schieten. Vanaf 1900 kwam de regel dat als je met de bal in je handen liep dat de bal naar de tegenstander ging. Dat telt als een overtreding/fout. Vanaf 1900 mocht je ook de bal ook niet met de vuist slaan, dan ging de bal ook naar de tegenstander. In 1930 kwam er een regel waarbij een verdedigende speler de bal niet meer dan 5 seconden mocht hebben anders kwam er een sprongbal.
In 1895 was een vrije worp 4,6 meter van de basket af, daarvoor moest je vanaf 6,1 meter gooien. Vanaf 1924 moest de speler waartegen de fout was begaan zelf de vrije worp nemen. In 1998 kwam er een nieuwe regel van de NBA die inhield dat als er binnen een cirkel van 1,22 meter rondom de basket een fout werd gemaakt (door de aanvallers), die niet telde. Die regel kwam er omdat er anders verdedigende spelers onder de basket blijven wachten tot de aanvallers daar een fout maakten en zij daardoor een vrije worp kregen.
Scores
Eerst werden de scores gewoon bijgehouden (scoren was 1 punt). Toen de vrije worp kwam was dat (toen) ook gewoon 1 punt. In 1886 kreeg een velddoelpunt (een doelpunt die in het veld gemaakt is) 2 punten en een vrije worp 1 punt. De ABA maakte in 1967 een lijn op het veld, als je achter die lijn scoorde kreeg je 3 punten in plaats van 2 (normaal). De FIBA kreeg die regel pas in 1984. De bucket van de NBA werden in 1951 verbreed van 1,8 naar 3,7 meter.
Records
- Meeste rondjes rond het middel in 30 seconden: 68- Corey Rich
- Meeste stuiten in 1 minuut: 444- Thaneswar Guragai
- Langste tijd 3 draaiend: 7,5 sec- Thomas Connors
- Langste tijd draaiend op 1 vinger: 10 min 33 sec
| Olympische sporten | 
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||